Eibarko euskara hiztegia
eder
1.
(edar).
izond.
(
TE).
Hermoso,-a,
bello,-a,
guapo,-a.
Bere itxuriagaittik bistiari erabat atsegiña, mira eittekua gertatzen jakona.
Arpegixa ederra eta bihotza ederragua ondiokan. / El rostro hermoso y el corazón más hermoso todavía.
2.
(edar).
izond.
(
TE).
Grande,
hermoso-a,
espléndido,-a,
magnífico,-a.
Oso ona, haundixa, aparta.
Ganau ederra, Ibargaiñenian. / Hermoso el ganado de Ibargain. /
Etxe ederra Indianukua. / Hermosa la casa de Indianukua. /
Liz-papel latza ta leuna daukaguz, eder-ederrak dira. (Zirik 115).
Nabarmentzeko, errepikauta be erabiltzen da: eder-ederra. Jatekuekin be erabili leike, gozo-gozua aitzen emoteko.
3.
(edar).
izond.
(
OEH).
Buen,
buena (sentido irónico).
Heure gizur hori dala-ta lotsari ederra eruan juat. (Zirik 28).
ederra egin.
(edarra e(g)iñ).
esap.
(
TE).
Hacer(la) buena,
liarla.
Ederra ein destazu atzo gabian! / ¡Buena me has hecho anoche! /
Ederra ein netsan mezatan zan artian! / ¡Buena le hice mientras estaba en misa!
Enfatikua da. Txarrerako esanguria dauka.
ederra sakatu.
(edarra sakatu).
esap.
(
TE).
Engañar,
burlar,
meter una trola,
mentir.
Engaiñatu, zirixa sartu.
Ederra sakatu detsa emaztiari, balio ez daben milla pezetakuakin. / Buena le ha hecho a su mujer, con un billete simulado de mil pesetas. /
Ederra sakatu zetsen. (Zirik 51).
ederrak emon.
(edarrak emon).
esap.
(
TE).
Pegar,
golpear,
zurrar,
ganar/vencer en el juego.
Zerbaittetan irabazi; jipoia emon, jo, astindu.
Sagar lapurretan harrapau eta ederrak emonda bialdu zittuen. / Les cogieron robando manzanas y les devolvieron bien azotados.
ederrak hartu.
(edarrak hartu).
esap.
(
TE).
Ser sacudido,-a,
ser zurrado,-a,
perder en el juego,
sufrir una derrota.
Ederrak hartuta dago, emontzallia izan arren. / Está bien vapuleado, aunque es de los que suelen darlas.
Eder
iz. ber.
(
ETNO).
Escopeta del sistema de platina corta (sin llaves).
Txispabako eskopetia.
Éderrak txispabakuak dittuk.