Logo Eibarko Udala
eder
1. (edar). izond. (TE). Hermoso,-a, bello,-a, guapo,-a.   Bere itxuriagaittik bistiari erabat atsegiña, mira eittekua gertatzen jakona. Arpegixa ederra eta bihotza ederragua ondiokan. / El rostro hermoso y el corazón más hermoso todavía.
2. (edar). izond. (TE). Grande, hermoso-a, espléndido,-a, magnífico,-a.   Oso ona, haundixa, aparta. Ganau ederra, Ibargaiñenian. / Hermoso el ganado de Ibargain. / Etxe ederra Indianukua. / Hermosa la casa de Indianukua. / Liz-papel latza ta leuna daukaguz, eder-ederrak dira. (Zirik 115).  Nabarmentzeko, errepikauta be erabiltzen da: eder-ederra. Jatekuekin be erabili leike, gozo-gozua aitzen emoteko.
3. (edar). izond. (OEH). Buen, buena (sentido irónico). Heure gizur hori dala-ta lotsari ederra eruan juat. (Zirik 28).
ederra egin. (edarra e(g)iñ). esap. (TE). Hacer(la) buena, liarla. Ederra ein destazu atzo gabian! / ¡Buena me has hecho anoche! / Ederra ein netsan mezatan zan artian! / ¡Buena le hice mientras estaba en misa!  Enfatikua da. Txarrerako esanguria dauka.
ederra sakatu. (edarra sakatu). esap. (TE). Engañar, burlar, meter una trola, mentir.   Engaiñatu, zirixa sartu. Ederra sakatu detsa emaztiari, balio ez daben milla pezetakuakin. / Buena le ha hecho a su mujer, con un billete simulado de mil pesetas. / Ederra sakatu zetsen. (Zirik 51).
ederrak emon. (edarrak emon). esap. (TE). Pegar, golpear, zurrar, ganar/vencer en el juego.   Zerbaittetan irabazi; jipoia emon, jo, astindu. Sagar lapurretan harrapau eta ederrak emonda bialdu zittuen. / Les cogieron robando manzanas y les devolvieron bien azotados.
ederrak hartu. (edarrak hartu). esap. (TE). Ser sacudido,-a, ser zurrado,-a, perder en el juego, sufrir una derrota. Ederrak hartuta dago, emontzallia izan arren. / Está bien vapuleado, aunque es de los que suelen darlas.
Eder iz. ber. (ETNO). Escopeta del sistema de platina corta (sin llaves).   Txispabako eskopetia. Éderrak txispabakuak dittuk.